Cho tuổi 14

- Tuệ Châu Ý : Con chào ông ạ! Con là Tuệ Châu Ý. 

- Ông : Chào con, Châu Ý! Con đang ở độ tuổi 14, phải không con? 

- Tuệ Châu Ý : Dạ vâng ạ! 

- Ông : Con có gì chia sẻ ông nghe! 

- Tuệ Châu Ý : Dạ, con thấy là ở tuổi 14, con thường xuyên bực mình vì những chuyện linh tinh, nhất là khi bố mẹ nói một câu thì con cứ cãi lại. Con muốn hỏi ông làm thế nào có thể kiềm chế được những lúc mình không vừa ý và không cãi lại người lớn ạ! 

- Ông : Con nên biết con đang ở lứa tuổi chuyển tiếp từ thiếu niên sang người lớn. Về hình thức cơ thể cũng bắt đầu chuyển đổi. Bên trong đầu óc thì suy nghĩ chuyển đổi, cách nhìn chuyển đổi, quan niệm cuộc sống cũng chuyển đổi. 

 Những điều cần biết và lưu ý 

Con có thể hình dung quả ổi khi nó chuyển từ non tới già. Bên ngoài nó đổi màu da, bên trong chất lượng của nó cũng thay đổi. Thì con cũng vậy, cơ thể bắt đầu phát triển, bên trong đầu óc cũng phát triển. Trong đó, có những sự phát triển mà con phải tự tìm hiểu. 

Có nhiều cách tìm hiểu, ví dụ như tâm sự với bố mẹ; thời buổi này thì khó có thể tâm sự được với thầy cô giáo. Nếu con biết tiếng Anh, thì con có thể tham khảo rất nhiều tư liệu trên internet về các đặc điểm tâm lí và sinh lí của tuổi teen là gì? Con lựa chọn thông tin nào đơn giản nhất để con nghiên cứu. Tức là chính con tự nghiên cứu về chính con. Cụ thể là về cơ thể, về đầu óc - sự phát triển về những suy nghĩ bên trong đầu óc. Ông hướng dẫn con cách thức như vậy, con phải tự nghiên cứu. 

Nói chung, tuổi 14 có những điểm cần phải lưu ý. Nếu con không lưu ý thì các con sẽ có những quyết định sai lầm, khó bề tháo gỡ. Nếu kéo dài tình trạng đó đến 17, 18 tuổi xem như chịu thua, không còn cách nào thay đổi được. 

Một mặt, con tin rằng con đã trưởng thành, muốn chống lại sức ép của bố mẹ, bớt gần gũi bố mẹ. Mặt khác, con lại thấy rằng mình chưa có nhiều kinh nghiệm ở đời nên thiếu tự tin, bối rối trong cư xử với bạn bè. Ví dụ như con không biết chơi với bạn trai hay bạn gái như thế nào cho đúng. Cho nên, lứa tuổi của các con rất dễ bị người khác lợi dụng, họ chỉ cần kích động là các con sẽ sa vào cạm bẫy, rất là nguy hiểm cho các con! 

Vậy thì phải kiểm soát như thế nào? 

Ông chỉ cho các con những giải pháp như sau: 

- Thứ nhất, phải tự giáo dục về chính mình, phải biết về chính mình : biết về cơ thể, biết về đầu óc, biết về quan niệm sống, biết về khả năng, biết về tâm lí, biết về những chứng bệnh của mình. Các con phải tự lên mạng tìm hiểu lấy hoặc nhờ bố mẹ giúp. 

- Thứ hai, tuổi 14 là tuổi có quá nhiều cảm xúc : lúc buồn, lúc vui, lúc giận hờn, lúc cáu gắt, lúc tin tưởng, lúc nghi ngờ, lúc hi vọng, lúc thất vọng, lúc thì thấy tương lai, lúc thì thấy bế tắc... Đó là các cảm xúc cần nhận biết. Thế thì, con không được tin vào bất cứ một thứ cảm xúc nào hết. Con có thể suy nghĩ, đánh giá nhưng con đừng tin vào những cảm xúc đó, cũng đừng tin luôn những gì mình đang nghĩ trong đầu! Bởi vì nó chỉ là hiện tượng chuyển tiếp từ thiếu niên sang người lớn. 

- Thứ ba, con phải đặt ra mục tiêu trước mắt để làm việc, để phát triển đầu óc và ý chí của mình. Mục tiêu trước mắt là gì? Bao gồm 2 mục tiêu : Mục tiêu thứ nhất : các con phải hoàn thành chương trình phổ thông. Trong quá trình từ đây cho đến lúc tốt nghiệp THPT (cấp 3), con phải tự khám phá hoặc nhờ người khác khám phá, trong các năng khiếu của mình thì cái nào trội nhất, để chuẩn bị phát triển năng khiếu đó. Sau khi tốt nghiệp THPT, có thể vào trường dạy nghề, vào cao đẳng hoặc vào đại học để phát triển khả năng đó. Đó là mục tiêu thứ nhất, mục tiêu giải quyết chuyện tốt nghiệp THPT thật tốt, điểm số thật tốt. Mục tiêu thứ hai : Định hướng ngành học sau khi tốt nghiệp phổ thông. 

Đó là hai mục tiêu mà các con phải xác định cho rõ khi đã có chỗ đi tới rồi thì việc tiếp theo là lập kế hoạch, lên chương trình, lên lịch làm việc cho từng ngày để thực hiện mục tiêu này. Ví dụ, thứ hai làm gì, thứ ba làm gì, thứ bảy làm gì... để đạt mục tiêu này. 

Và trong giai đoạn hoàn thành mục tiêu này, thì đầu óc các con không được nghĩ đến chuyện khác. Giống như khi con dự định viết một bài văn về mẹ con, thì con phải hướng về mẹ con, dồn hết sức về mẹ, không thể một lát lại viết về người hàng xóm hay người khác, như vậy là đi sai mục tiêu. 

Ông nhắc lại, mục tiêu của các con : thứ nhất là tốt nghiệp THPT với điểm số cao nhất. Sau đó là học ngành gì, học ở đâu. Và không để những chuyện khác xen vào, ví dụ như bạn bè, bồ bịch...

Tự nguyện đi làm thêm

Ở bên Mỹ, các bạn cùng lứa tuổi các con đã bắt đầu đi xin việc làm thêm, không phải vì các bạn đó nghèo nên mới phải đi xin việc làm, cũng không phải vì bố mẹ các bạn không cho đủ tiền. Chuyện đó nói lên một ý nghĩa khác của người học sinh. Đó là biết tự kiếm tiền dùng cho những chi tiêu nhỏ như đổ xăng, ăn quà, mua thêm sách vở. Quá trình làm việc đó sau này sẽ giúp cho các con có thêm nhiều cái nhìn lí thú về cuộc đời, về tiền bạc, về sự nghiệp, nhất là sẵn sàng chấp nhận gian khổ, thử thách. 

Do đó, dù bố mẹ các con có dư dả tiền bạc thì các con cũng nên xin một việc làm, dù làm cho nhà hàng hay chỗ nào đó cùng được, một tuần làm chừng mười lăm đến hai mươi giờ, nó sẽ bổ sung cho sự nghiệp của các con sau này. Ghi nhớ kỹ là không được để bất cứ chuyện gì pha trộn vào trong qúa trình xây dựng mục tiêu này. 

Về việc tâm tính thay đổi thất thường thì các con phải biết tâm lí tuổi 14 là như vậy. Con có thể làm giống như bạn Trụ Vương, ngồi thiền chừng 3 phút, 5 phút cho đầu óc thoái mái trở lại.

Thưởng thức âm nhạc và nghệ thuật 

Thỉnh thoảng các con phải nghe âm nhạc. Âm nhạc làm cho đầu óc của mình rất dễ chịu! Nhưng phải biết chọn lựa thể loại phù hợp, không nghe những thể loại rên rỉ, thêu dệt những câu chuyện khổ đau... Nên chọn thể loại nhạc giúp cho các con sáng tạo những hình ảnh tốt đẹp về tương lai, giúp các con suy nghĩ tốt, làm việc tốt. Các con cũng có thể nghe nhạc nước ngoài như nhạc Pháp, nhạc Ý, nếu nghe không hiểu, cũng đừng lo, các con hãy nghe âm thanh, điệu nhạc lên xuống. Ngoài ra, có thể nghe thêm nhạc cổ điển, cũng rất là hay. 

Chính âm nhạc và nghệ thuật sẽ giúp cho tâm hồn của các con rất đặc biệt. Tâm hồn các con sẽ trở nên thanh cao, hào hoa phong nhã. 

Ông cũng đang suy tư, nghĩ cách tạo ra những pháp âm kèm theo nhạc giúp cho các con không những vui khi học mà còn nâng cao nhân cách, phong độ cho các con. Biết cách giải trí tích cực Ngoài cách ngồi thiền, nghe nhạc để kiềm chế các cảm xúc thất thường như ông vừa nói, các con phải có niềm vui riêng mà trong đó ông thấy việc thưởng thức nghệ thuật rất có ích cho các con. Ví dụ, đứng trước một bức tranh nghệ thuật, các con hãy tự hỏi tại sao bức tranh này đáng giá đến 300 triệu đô la? Các con có thể lên mạng tìm xem những bức tranh đáng giá triệu đô đó, rồi mình suy tư không biết nó có gì hay trong này? Khi các con sưu tầm và đọc lại lịch sử của các nhà họa sĩ tài ba trên thế giới hoặc các nhà danh nhân nổi tiếng tốt trên thế giới như nổi tiếng về lòng thương người, về âm nhạc, về khoa học kỹ thuật... đó cũng là nguồn cảm hứng vô cùng tốt cho tuổi trẻ các con. Các con chỉ cần đọc lịch sử tóm tắt, không cần đọc nhiều, các con càng đọc sẽ càng say mê. Điều đó vô cùng tốt cho các con. Đó là một đường lối mình tự giáo dục cho mình. 

Xem việc đọc tiểu sử danh nhân như niềm vui của mình thay vì đi uống cà phê. Rồi tìm hiểu thêm về lịch sử Việt Nam, tìm những bài thơ hay rồi học thuộc lòng để giải trí... Nghĩa là các con phải có cách giải trí hết sức tích cực. Tuyệt đối đừng bao giờ nghe theo các chuyện trong chùa chiền, nhà thờ. Những chuyện đó đều dẫn các con vào mộng mị, xa vời; không tốt cho tuổi trẻ các con. Các con đến chùa, đến nhà thờ tham quan, dự lễ một chút thì được, không ở lâu ê a vì dễ bị dính vào mấy chuyện thiên đàng, địa ngục... Lỡ dính vào thì coi như cuộc đời các con sẽ chẳng ra gì. 

Hãy lớn lên trong sự giàu sang và phong phú của tâm hồn 

Các con cũng thấy đó, rất nhiều người có nhiều tiền nhưng nhân cách của họ rất kém. Cho nên, tiền bạc không quyết định tất cả. Một điều rất đặc biệt là các con không được chạy theo việc tiêu tiền, muốn mua cái này, muốn mua cái kia. Đừng sợ người ta cho rằng mình nghèo, quê mùa. Điều đáng sợ nhất là tâm hồn nghèo nàn. Mà muốn tâm hồn phong phú, đâu cần tốn nhiều tiền, các con có thể tự học, tự giáo dục lấy. 

Khi xưa khi ông còn nhỏ, nhưng lớn hơn các con một chút, vào những ngày lễ, thay vì đi chơi như người ta thì ông ở nhà đọc sách, nghe nhạc. Dù ai có chê hay khen, ông đều không để ý. 

Ông muốn nhắn nhủ với các con là, sự giàu sang phú quý trong tâm hồn mới là cái đáng quý nhất. Ban đầu người ta có thể chưa thấy sự giàu sang phú quý bên trong đầu óc các con, nhưng rồi từ từ họ sẽ thấy khâm phục, quý mến, thương mình. Muốn được vậy thì các con phải chịu khó ngồi thiền một chút, chịu khó nghe lại pháp âm, chịu khó đọc tiểu sử các nhà danh nhân, tài ba lỗi lạc, chịu khó đọc lịch sử tóm tắt của Việt nam từ thời Hùng vương dựng nước cho đến giờ... Đọc tóm tắt và không phê bình, chỉ cần biết lịch sử nước mình là như vậy. Ví dụ như nước mình có bao nhiêu dân tộc, dần dần mở rộng bờ cõi ra đến đâu, đến bây giờ thì ra sao... Còn dư thời gian thì đọc bản tóm tắt lịch sử văn minh loài người. Các con phải tập cách đọc thật nhanh, đọc lướt qua thì mới đọc được số lượng nhiều. Mà cái giàu sang đó mới đích thực là giàu sang. 

Các con lớn lên với tâm hồn giàu sang phong phú như vậy, thì cuộc đời của các con rất vững chắc, không hề biết buồn bực, khồng hề biết bất mãn là gì. Các con sẽ yêu đời, yêu cuộc sống, và biết giúp đỡ người khác. 

Trong quan hệ với bạn bè, các con phải hết sức thận trọng, lựa bạn mà chơi, phải biết tự bảo vệ mình. Đó là những nét chính mà ông chia sẻ cho tuổi 14. Các con ghi nhớ, nghe đi nghe lại nhiều lần, rồi thực hành. 

Đặt mục tiêu cho tương lai. 

Ít nhất là trước khi bước vào tuổi 20 thì các con phải có một tài năng nào đó thật nổi bật trong các năng khiếu của mình. Ví dụ như tài ăn nói, tài thuyết phục người khác, tài diễn thuyết, tài viết lách, kiến thức chuyên sâu về một nghề nghiệp cụ thể... Nghĩa là phải sắc sảo ít nhất một chuyện. Các con cố gắng hiểu, nếu khó hiểu thì nghe đi nghe lại nhiều lần.Thế nhé Châu Ý! 

- Tuệ Châu Ý : Dạ con cảm ơn ông ạ!