"Nguyên nhân đáng nói là do bộ óc và con tim của con người gây ra Đây là nguyên nhân thầy gọi là con người tự làm khổ mình và khổ người..."
1. Hàng vạn lần tiếp xúc với thanh niên và người già
Thầy thấy ai ai cũng than thở khổ đau.
Thầy thấy ai ai cũng than thở khổ đau.
2. Khổ đau buồn chán vì tình yêu đôi lứa
Khổ đau buồn chán vì báo hiếu không tròn
Vì con cái không nghe lời cha mẹ
Vì con cái lười biếng học hành hay làm việc
Vì vợ chồng không tôn trọng lẫn nhau
Vì vợ hay chồng phản bội hay ngoại tình
Vì vợ chồng không lắng nghe lẫn nhau
Vì vợ hay chồng làm theo ý riêng của mình gây khổ cho người kia
Vì anh em bất hoà
Vì bà con ruột thịt đang còn khó khăn
Vì bà con lười biếng ỷ lại vào người ở nước ngoài
Vì bạn bè chơi xấu nhau
Vì người thân cờ bạc
Vì con dâu hay chàng rể chuyện nọ, chuyện kia
Vì bị người khác lừa gạt
Vì thương người mà bị hại
Vì bị bệnh nan-y
Vì những bệnh khó chữa lành
Vì có người thân bị tai nạn hoặc chết
Vì chưa có được người vợ hay người chồng lúc tuổi còn xuân...
4. Thầy cố gắng đem hết khả năng thanh tịnh của mình để giúp họ một chút nào đó
3. Khổ đau vì chiến tranh, dịch bệnh, thiên tai, hoả hoạn
Vân vân và vân vân.
Mỗi đêm thầy cầu nguyện cho các đệ tử, cho bá tính bình an! Nước mắt thầy cứ tràn trề về nỗi khổ của con người
Thầy cố tìm ra nguyên nhân dễ thấy...
5. Và tự hỏi: Liệu có được bao nhiêu người trên thế gian này không khổ?
Tại sao con người thường sống trong cảm giác khổ đau?
Liệu có cách giải quyết khổ đau cho con người?
6. Thầy nhận thấy con người thường dựa vào tôn giáo hay niềm tin thiêng liêng cho đỡ khổ
Nhưng thầy quan sát và thấy rằng
Chẳng những các tín đồ của các tôn giáo cứ khổ đau mãi
Mà ngay những người truyền giáo cũng lắm nhiều phiền muộn.
7. Càng đi sâu vào mỗi cá nhân, càng khám phá sự khổ đau của riêng họ
Khổ đau quả là một sự thật
Khổ đau không chừa một ai
Khổ đau đến với cả người tốt lẫn người xấu
Khổ đau đến với cả tuổi thơ!
8. Cuộc đời vốn đã khổ đau như vậy
Mà con người cứ mãi gây khổ đau cho nhau
Chưa bao giờ chịu dừng lại.
9. Nguyên nhân đầu tiên của khổ đau
Chính là vì thế giới có sự sống là thế giới của khổ đau
Nguyên nhân này chúng ta phải chấp nhận
Giống như ta chấp nhận một cơn bão khổ đau trút đến cho loài người
Giống như ta chấp nhận mùa đông giá rét phải đến
Thế giới này là vậy Chỉ khi nào ta chết đi thì nỗi khổ sẽ không còn.
10. Nguyên nhân nữa thuộc về những rủi ro ngoài tầm kiểm soát của con người
Như thiên tai, dịch bệnh, thời tiết môi trường gây bệnh hoạn Nguyên nhân này chúng ta cũng phải mặc nhiên chấp nhận.
11. Nguyên nhân đáng nói là do bộ óc và con tim của con người gây ra
Đây là nguyên nhân thầy gọi là con người tự làm khổ mình và khổ người Thầy muốn nói nhiều về nguyên nhân này
Bởi vì đây là nguyên nhân khá phổ biến và ngày càng tăng không giảm.
Nó phát sinh ra lắm sự thèm khát, ham muốn và nhu cầu chưa bao giờ biết đủ
Bộ óc con người đã gây khổ đau như thế nào?
Nó sinh ra lắm ý nghĩ và ý tưởng cho chính nó và cho người khác Nó tưởng tượng ra đủ điều để nó thoả mãn những ý tưởng và ý nghĩ của nó
Nó luôn tin tưởng và chấp vào ý nghĩ của nó.
Nó lại thiếu ý chí để mở ra nhiều hiểu biết cần thiết cho sự tồn tại tạm thời của cuộc sống
Nó cũng thiếu ý chí siêng năng làm việc cho đúng nghĩa một con người có lòng tự trọng
Nó cứ muốn dùng mánh khoé hay những thủ đoạn để đạt quyền, đạt lợi khi có thể
Nó lắm điều trí trá và biết che đậy những điều xấu xa ấy bằng những hình thức mỹ miều
Nó có muôn vàn lý do biện minh cho những hành động để thoả mãn ham muốn của mình
Nó khôn khéo luôn kết tội người khác, còn nó là vô tội.
Cách vận hành của bộ óc như vậy
Đã gây ra bao nhiêu khổ đau cho chính mình và cho người
Gây ra ly tán, chết chóc, máu đổ đầu rơi
Gây ra ức chế tinh thần cho kẻ khác
Gây ra bao cảnh tan thương trong gia đình
Gây ra từ trường độc ác cho xã hội loài người
Nó gây ra sự chia rẽ hận thù và khó chịu
Nó phá huỷ hạnh phúc mà con người dày công vun đắp.
Còn con tim thì sao?
Hãy thức tỉnh với thói quen xấu của bộ óc của mình và của người
Đừng tin tưởng nó. Con tim sản sinh ra lắm cảm xúc
Cảm xúc đam mê êm dịu nhẹ nhàng
Cảm xúc giận hờn gắt gỏng
Cảm xúc yêu thương chôn vùi ý thức
Cảm xúc "phê" trong cơn nghiện ma tuý
Cảm xúc bay bổng của một loại thiền để tránh chạm mặt thực tế cuộc đời
Cảm xúc đê mê trong cuồng phong ân ái
Cảm xúc lâng lâng trong cơn say
Cảm xúc hân hoan chạy theo điều mong đợi
Khi cảm xúc nổi lên thì tỉnh thức không còn
Trí thông minh ứng xử không hiển lộ
Sống theo cảm tính
Cảm xúc lôi kéo thân thể chạy theo nó
Gây bao tổn thương khó lường
Tự đánh mất mình
Khi tỉnh dậy
Mọi việc đã quá muộn màng!
Hãy thức tỉnh với cảm xúc
Nó dễ đưa ta đến bên bờ khổ đau khó ra được
Đừng để cho cảm xúc đánh lừa.
12. Các con nên thường quán về con đường xấu của bộ óc và con tim
Để cho những hiểu biết cần thiết được khai mở Để cho các cảm xúc không lôi kéo được ta
Như vậy cũng giảm được nhiều cảm xúc khổ đau do chính con người gây ra.
Trích Khổ Đau - Master Duy Tuệ - Ngày 06/11/2006